Ngâm một canh giờ, rong biển ngấm nước, nở căng tràn. Tô Diệp, Diệp Mai, Trần Lan, Tô Huỷ ngồi rửa cạnh giếng. Họ dùng bối xơ mướp cọ sạch cát và cặn bẩn bám trên bề mặt lá rong. Tháng 11 nhiệt độ xấp xỉ bằng 0, hẵng may mạch nước ngầm chuyển động liên tục, không bị đông đá. Lạnh cỡ nước sông thì chắc tay chân phát cước mất thôi. Lá nào sạch sẽ, vẩy ráo, cuộn tròn, xếp gọn vào thau gỗ.

Bốn mẹ con, mợ cháu rửa quần quật tới tận nhá nhem tối. Họ mệt mờ mắt, nấu qua loa bữa cơm tối.

Buổi sáng hôm sau, Tô Diệp nhờ Diệp Đức Chính ra ao thả lưới, bắt bảy, tám con cá trăm cỏ. Anh chàng nhanh nhẹn đánh vẩy, bóc mang tanh, mổ bụng, rửa sạch máu đọng. Tô Diệp xuống hầm, lấy phần lớn xương ống bò và xương sườn bò. Nàng dùng rìu chặt thành từng khúc dài tầm chiếc đũa, luộc sơ bằng nước dùng hành, gừng, rễ mùi để lược bỏ bọt bẩn, khử hôi. Vớt xương, rửa sạch, phơi ráo.

Tô Diệp trưng dụng chiếc nồi chuyên hấp sủi cảo và bánh bao, đường kính rộng 1m. Xương sườn bò xếp kín đáy nồi. Lớp thứ hai là củ sen thái lát. Nguyên liệu hữu hạn, họ chỉ thái mỏng ba cân hòng tiết kiệm. Lớp thứ ba là tám con trắm cỏ chiên vàng hai mặt, mỗi con nặng từ 2 đến 3 cân. Lớp thứ tư là rong biển cuộn ống. Rắc chùm tiêu khô nguyên hạt tăng vị. Lớp thứ năm là củ cải trắng cắt khúc. Tô Diệp hông mê nổi giống củ cải khổng lồ, nhạt toẹt bản địa huyện Hoành. Nàng xếp lớp mỏng đủ thủ tục. Lớp thứ sáu là xương ống. Lớp cuối cùng là lá bắp cải ướp muối hạt. Nồi hấp đầy ú nụ, hết nhét nổi. Tô Diệp đành đậy vung, đun liu riu. Khi nào bắp cải tiết nước, xẹp xuống, nàng sẽ xếp nốt phần dư.

Bếp bên cạnh bắc chảo xào rau. Dầu sôi lách tách, đổ bát to hành, gừng, tỏi băm, xào thơm vàng. Gia giảm hai cân rượu gạo, hai cân nước tương, một cân rưỡi giấm. Khẩu vị Tô Diệp không thiên ngọt, nàng thêm nửa cân đường trắng. Đun mười lăm phút, hỗn hợp nước sốt hoà quyện, rưới vào nồi xương kho. Diệp Mai nhìn con gái phóng khoáng sử dụng gia vị như đồ miễn phí, trái tim rướm máu.

Ban đầu đun lửa vừa. Khi bắp cải và củ cải ngấm mặn, tứa nước ngọt thì rút bớt củi, hạ lửa nhỏ, đun liu riu. Tô Quả được giao nhiệm vụ canh lửa.

Cuối giờ ngọ, kho một canh rưỡi, hương sườn bò quyện rong biển men khe hở vung nồi trốn thoát, tràn ngập sân vườn, lan toả sang nhà hàng xóm. Mùi thơm hấp dẫn đến mức Diệp Đức Chính chui khỏi phòng, ngó nồi cỡ bự đăm đăm, ừng ực nuốt nước bọt. Tô Diệp nói: “Tối nay nhà huynh đừng nấu cơm, sang ăn chung với nhà muội nhé.”

Diệp Đức Chính gật đầu lia lịa, cầu chẳng được. Tiểu quỷ Tô Cảnh Phong mải chơi cũng án ngữ tại gia, thỉnh thoảng ngó phòng bếp một cái, kiểm tra tình hình.

Giữa giờ thân, nồi sườn kho liu riu suốt ba canh giờ, Tô Quả rút củi, dập lửa. Lúc này hương thơm nồng đậm, kích thích vị giác và chiếc bụng đói. Mười mấy người khiêng bộ rễ cây vào sân, đồng loạt nhúc nhích hầu kết.

“Ôi trời ơi, thơm nức mũi. Nhà Thế Vĩ thúc lại nấu món gì ngon thế?” Một anh chàng tò mò hỏi.

“Giờ vợ tôi nấu cơm ngon hơn hồi xưa nhiều rồi, mần sao vẫn kém nhà Thế Vĩ xa vậy đa? Chán thiệt chớ.” Một chú trung niên than thở.

“Công nhận, công nhận.” Một chú trung niên khác đồng cảnh ngộ.



“Nương cháu đang chọn vợ giúp cháu. Hu hu hu, cháu phải hỏi thăm xem cô nương nhà ai nấu ăn ngon mới được.” Một cậu thanh niên chưa vợ đưa ý kiến.

Quãng thời gian mấy tháng sau đó, thanh thiếu niên Phúc gia thôn rộ trào lưu chọn vợ đảm đang, khéo léo. Bà mối đạp vỡ cổng những nhà có con gái thông thạo bếp núc.

Tô Diệp ngẩn ngơ ngắm họ khiêng rễ cây. Tô Thế Vĩ vòng ra sân trước từ lán mộc hậu viện, tươi cười giới thiệu: “Thập tam thúc công và tộc trưởng đặt đóng bộ bàn trà gốc cổ thụ. Thế Linh thúc cũng xếp hàng đặt một bộ nhưng chưa kịp chuẩn bị nguyên liệu.”

Tô Diệp: Cổ nhân bắt xu hướng nhanh ghê.

Buổi tối thổi nồi cơm tẻ đơn giản. Tô Diệp nhẹ nhàng gắp lá bắp cải ra hai đĩa. Tiếp theo là hai đĩa củ cải. Nàng dùng chuỷ thủ cắt rong biển thành từng miếng vừa ăn, gắp riêng hai đĩa. Nguyên liệu chay còn dư xếp trong tô sạch sẽ. Lớp cá óng ả lộ diện.

Tô Diệp không dám dùng đũa. Nàng dùng xẻng xúc hai đĩa cá, hai đĩa xương sườn, hai đĩa xương ống, hai đĩa củ sen thái lát.

Tô Diệp thích ăn rong biển nhất. Củ sen lát cũng ngon nhưng không ngon bằng rong biển. Cá om sáu tiếng, xương nhừ tan, thịt săn chắc, mềm ngon. Đúng là kho bếp củi, ủ tro vẫn ngon xuất sắc. Các loại nguyên liệu ngấm gia vị, giữ nguyên hình dáng. Thành phố hiện đại đào thải bếp lò, ưa chuộng nồi áp suất. Kho nồi áp suất tiết kiệm thời gian nhưng giảm độ thơm ngon.

Diệp Quốc Kiện gặm xương sườn, hút ống tuỷ, cảm khái: “Ôi chao, chiều nay mùi sườn bò nồng nàn, tra tấn vị giác con người ta.”

Tô Thế Vĩ cười: “Vâng, tiểu Phong nhấp nha nhấp nhỏm, ngóng bếp không biêt bao nhiêu lần.”

Tô Cảnh Lâm: “Rong biển ngon nuốt lưỡi.”

Diệp Đức Chính: “Huynh thích tuốt.”

Diệp Mai: “Không ngờ nhiều nguyên liệu trộn lẫn với nhau, lại nấu ra hương vị ngon cỡ vầy.”



Trần Lan cười: “Sao trộn bừa được. Chắc phải chú ý kết hợp chứ nhỉ?”

Tô Diệp: “Cháu chỉ biết mỗi cách kết hợp này thôi. Chắc kết hợp kiểu khác cũng được.”

Tô Huỷ hứng thú bừng bừng: “Lần sau mình thử kết hợp kiểu khác nhé?”

Diệp Mai: “Hử? Kết hợp kiểu khác? Nguyên nồi to đùng, nếu thành phẩm không ra gì thì làm sao?

Tô Hủy ．．．．．

Nhiệt độ càng ngày càng thấp. Tô Thế Vĩ, Tô Diệp và bốn cha con Diệp Quốc Kiện đắp giàn tre, phủ rơm giữ ấm gốc cho hai mẫu khoai tây. Họ dựng lán cao nửa thước, tiện hành động. Nắng ráo sẽ dẹp mành rơm, lạnh ẩm sẽ che đậy.

Ngày 20 tháng 11, Diệp gia quét dọn, đốt kháng đất, thắp hương gia tiên, chính thức mừng tân gia.

Cuối tháng 11, trời cao xanh quang đãng. Tầm này năm ngoái tuyết phủ trắng đường, năm nay tuyệt chưa rơi bông nào. Già làng rất lo lắng. Biến đổi khí hậu không phải dấu hiệu tốt, thường đi kèm thiên tai.

Ngày tháng mười chưa cười đã tối, nhoáng cái đã sắp trưa. Tô Diệp dỡ ván gỗ che bốn xung quanh lều ấm trồng rau. Ánh mặt trời chan hoà, chiếu rọi mầm ớt non nớt. Tô Diệp ra giếng múc thùng nước. Tô Huỷ dùng gáo tưới sát gốc, không dám đổ ụp, sợ gẫy ngọn. Trộm vía, ớt giống bứng gốc nhanh bén rễ đâm chồi, không thui chột. Mỗi hốc Tô Diệp bón lót một xẻng phân hữu cơ ủ hoai. Tuy màu mỡ nhưng trồng trái vụ, thiếu sáng nên tốc độ phát triển tương đối chậm. Đánh giá tổng thể là cây khoẻ, giàu sức sống.

Hai tỷ muội phối hợp tưới tiêu, chăm sóc. Cuối buổi chiều sẽ đóng ván gỗ. Tranh thủ rảnh rỗi, Tô Huỷ an tĩnh thêu thùa trong phòng riêng. Tô Diệp đủng đỉnh dạo đường làng. Thôn dân đã nghiệm thu công trình cống thoát nước, đang hồi phục nguyên trạng. Tô Thế Vĩ quyên góp 100 lượng bạc, tài chính quỹ tộc dồi dào. Sau khi tu sửa đê điều, mở rộng lòng sông, mực nước sông dâng cao, che lấp bờ cát, trưởng thôn quyết định mua bổ sung gạo nếp và cát tinh. Vỉa hè chủ yếu dùng đá tảng, bởi vậy mấy nay Tô Diệp bận bịu đục đá.

Đường làng ngổn ngang đủ loại vật liệu, kích cỡ đá thiên biến vạn hoá, thậm chí lẫn sỏi cuội. Vữa cổ đại khó sánh bằng xi măng song vẫn bền chắc hơn bùn đất nén. Tô Diệp tới cổng thôn, băng qua cầu đá bắc ngang sông. Nhờ đập chứa nước điều tiết, vụ thu bà con cũng không dùng nước sông tưới tiêu, vùng thượng du đầu nguồn không khô cạn, liên tục bổ sung… mực nước sông đã phục hồi vị trí cũ. Đứng trên vòm cầu, ngẫu nhiên sẽ thấy đàn cá tung tăng bơi lội. Cá mẹ dẫn đàn con rỉa rễ bèo, quẫy đuôi tung bọt trắng, vẩy lóng lánh sắc vàng.

Ghi chú: Chúc mừng năm mới. Chúc độc giả thân yêu khoẻ mạnh, hạnh phúc, luôn vui tươi.