Mùa hè năm 1981. Tháng bảy trời nắng như đổ lửa.

Tại thôn Xích Vĩ, phía bắc tỉnh Dự, cô bé Thanh Tảo sáu tuổi theo cha lên xe kéo của làng trong cái nắng tháng tám gay gắt, rồi lại ngồi ô tô một đoạn đường dài mới đến được ga xe lửa Trịnh Châu của tỉnh.

Trên tàu hỏa, Thanh Tảo ngồi nép vào cửa sổ, môi mím chặt, mắt nhìn ra ngoài cửa sổ.

Cha vừa bế Thanh Tảo lên đùi thì cô bé đã tự vùng vẫy xuống. Ngoài việc cảm thấy ngồi trên đùi cha không thoải mái, chủ yếu là việc tiếp xúc cơ thể với người không quen khiến cô bé cảm thấy đặc biệt khó chịu.

Thanh Tảo ngồi một mình sát vào thành xe mát lạnh, trán áp vào cửa sổ, không nói chuyện với cha đang tìm cách trò chuyện với cô bé, cũng không muốn ăn bánh bao cha đưa. Cha sắp đưa cô bé đến một ngôi nhà mới xa lạ không có ông bà, Thanh Tảo rất sợ.

Nghĩ đến ông bà mà sau này sẽ không bao giờ gặp lại, nghĩ đến chiếc chăn ấm áp của ông bà yêu thương, nghĩ đến vườn rau của ông và đàn gà, đàn ngỗng của bà, rồi cả cây táo, cây táo gai đã ra quả, Thanh Tảo bắt đầu khóc. Ban đầu chỉ là tiếng nức nở nhỏ nhưng khi tàu hỏa tăng tốc, Thanh Tảo càng khóc càng thương tâm, lời khuyên nhủ của cha không có tác dụng gì.

Có lẽ vì khóc lâu quá nên mệt, Thanh Tảo dần nín khóc, lặng lẽ nhìn ra ngoài cửa sổ. Nghe tiếng tàu hỏa đơn điệu nhàm chán, lo lắng về ngôi nhà xa lạ sắp phải đối mặt và cuộc sống mới sắp đến, dần dần, Thanh Tảo không thể chống lại được đôi mắt ngày càng nặng trĩu, rồi cuối cùng ngay cả tiếng va chạm lớn giữa tàu hỏa và đường ray cũng không nghe thấy nữa.

Khi Thanh Tảo tỉnh dậy, cô bé thấy mình đang nằm trong vòng tay cha. Đầu cha dựa vào lưng ghế, hơi nghiêng sang một bên, miệng phát ra tiếng thở nhẹ. Đây là lần đầu tiên Thanh Tảo đối mặt với cha ở khoảng cách gần như vậy, nếu không phải cha đang ngủ, Thanh Tảo đã không dám nhìn thẳng vào khuôn mặt này.



Khuôn mặt đó rất ngay ngắn, rất khác với khuôn mặt của ông. Nhìn khuôn mặt gần trong gang tấc nhưng lại xa lạ này, Thanh Tảo cảm thấy căng thẳng và hoảng loạn, tim đập thình thịch.

Nhìn khuôn mặt này, Thanh Tảo suýt nữa đã thốt ra câu hỏi đã hỏi vô số lần trong lòng: "Tại sao ngay khi tôi vừa chào đời, các người đã đưa tôi đến nhà bà ngoại? Có phải vì tôi thừa thãi không?"

Cuối cùng Thanh Tảo cũng không hỏi, thực ra cô bé vẫn luôn không dám chủ động giao tiếp với những người ngoài ông bà, càng không nói đến người cha này mà rất lâu mới gặp một lần lại luôn vội vã rời đi.

Trước khi ngủ, khi Thanh Tảo khóc, cha đã nói với cô bé rằng họ sẽ đến một nơi tên là "Tân Cương", "Hợp Hòa", hai từ này đều xa lạ.

Thanh Tảo áp trán vào cửa sổ nhìn ra ngoài, chỉ biết nức nở. Từ khi mới sinh ra đã được đưa đến nhà bà ngoại, đến hôm nay theo người mà cô bé chưa từng gọi là cha về nhà của họ, chưa bao giờ có ai nói cho Thanh Tảo biết tại sao.

Cô bé như một thứ đã bị lãng quên từ lâu rồi đột nhiên được nhớ đến, vừa mới sinh ra đã bị gói ghém trong tã lót rồi vứt đến một nơi xa xôi vạn dặm, giờ đây, lại như thể đột nhiên được nhớ đến nên vội vã đưa đi. Cô bé mới sáu tuổi, căn bản không biết cái Hợp Hòa đó có phải là nơi cô bé nên đến hay không.

Khi cảnh vật bên ngoài tàu hỏa hoàn toàn chìm trong màn đêm, cha lấy ra chiếc bánh bao mang từ nhà bà ngoại, Thanh Tảo nhận lấy chiếc bánh bao cha đưa, lập tức lại ngửi thấy mùi quen thuộc của bà ngoại, nỗi nhớ nhung bị cơn buồn ngủ và giấc ngủ trước đó làm gián đoạn lại ùa về, cầm trên tay chiếc bánh bao mang mùi của bà ngoại, nước mắt cô bé lại một lần nữa trào ra, cô bé lại một lần nữa không kìm được mà khóc.